Ważne informacje i terminy



21 lutego 2013

Podlewski krąg zaklęty(ch)

Podlewo istnieje w Second Handzie Joanny Fabickiej. To  prowincja, której porządek jest nieco odwrócony. Światem bohaterów rządzi podłość, smutek, bezradność, złość. Toczone tu życie jest drugiej świeżości, a postaci wydają się być zaklęte w krąg przegranej, z którego nie potrafią uciec. I nawet jeśli uda im się wyjechać, podlewskiemu przeznaczeniu nie sposób się wyrwać z ramion.

Opisywana wieś właściwie jest przestrzenią kobiecą, w której przemykają oczywiście mężczyźni, ale to nie ich dotykają największe tragedie życia. Ważnym miejscem jest dawny dwór dziedzica, obecnie pensjonat Second Hand, w którym mieszkają prawie wszystkie główne bohaterki. Są nimi spokrewnione ze sobą kobiety: Cecylia, Edzia, Maria oraz córka ostatniej Marlena. Jest jeszcze Femi, pozornie druga córka Marii, lecz pod koniec lektury wszystko ponownie wywrócone zostaje do góry nogami i ujawnia się skrywana od lat tajemnica. Jedna z wielu, bo pensjonat i cała wieś przesiąknięte są sekretami. Te tajemnice pęcznieją we wnętrzach bohaterów, powodując narastającą złość, czasem smutek, a innym razem rezygnację.

Trudno wybrać bohaterkę wybijającą się, bo każda ma swoje pięć minut w powieści. Żadnej też nie mogłoby zabraknąć, gdyż wówczas historia byłaby niepełna. Karlica Edzia jest najstarszą z sióstr. Niekochana przez matkę stara się przebywać w cieniu i być jednocześnie użyteczną, gdy akurat nie wpada w ciąg. To cena za tłamszenie w sobie sekretów - demonów. Cecylii, najmłodszej, mimo talentu nie udało się wybić i uciec z prowincji. Choć próbowała, najpierw uciekając przez okno kuchenne od męża i wścibskiej teściowej, a później śpiewając po knajpach. Cios zadany przez trzecią z sióstr, Marię, spowodował, że nie zrealizowała swoich marzeń. Skrywa tajemnice, tyje, odczuwa przez całe życie zimno, a złość do siostry przelewa na jej córki. Wspomniana Maria ucieka z Podlewa, ale nie przed losem naznaczonym smutkiem i tragediami. Marlena, porzucona przez matkę, musi znosić coraz gorsze złośliwości ciotki Cecylii. Ostatecznie odgrywa się na niej i rani tak jak to uczyniła przed laty jej matka. Poza tym osaczona przez Bodzia staje się samotna i zrezygnowana. Ona jedna wyznaje swoją największą tajemnicę. I ostatnia, Femi. Los dość brutalnie ją potraktował, umieszczając w Podlewie. To dziecko, które dopiero wkracza w dorosłość. Świadczą o tym dość nadprzyrodzone zdolności, jakie jeszcze posiada, a straci zapewne wraz z pierwszą miesiączką. Już jednak powoli powiela schemat kobiet ze swojej rodziny. W odczytaniu tej bohaterki ważne jest jej imię. 

Z innych postaci moją uwagę zwrócił Leśny Dziadek, który zdaje się tu być męską wersją czarownicy, jaką każda szanująca się wieś posiada. Dość interesującym bohaterem jest również ksiądz Jeremi, tak bardzo zdesperowany, by przyciągnąć do siebie podlewskie "owieczki", że nie zważa na regulaminy kościelne, a nawet przyłącza się do sekty. Pojawiają się jeszcze Niuniek - pedofil oraz poszukująca księcia z bajki Róża. Przemykają też i inne postaci, a każda potwierdza, że jest marionetką w rękach dość bezlitosnego losu.

Autorka stworzyła bardzo charakterystyczne, różnorodne i kontrastowe postaci. Każda z nich opowiada swoją historię, przejmując od narratora w niezwykle subtelny sposób jego rolę. Brak dialogów sprawia, że czytelnik podejmuje oniryczną grę, którą proponuje autorka i na chwilę opuszcza bezpieczne zacisze swojego domu, by przenieść się do niespokojnego Podlewa. Tu zamiast kwiatów kwitną pijaczkowie, a o złych rzeczach się nie mówi.

Fragmentaryczność opowieści, niedopowiedzenia, bezdialogowość i specyficzna narracja dodają uroku powieści Fabickiej. Poza tym tu nic nie jest pewne. Każda historia kończy się niespodziewanie dla czytelnika. Bohaterowie podejmują decyzje inne niż byśmy oczekiwali. Często gdy wszystko zmierza w dobrym kierunku, nagle następuje katastrofa i bohater wszystko traci. Zdaje się, że los daje prztyczka w nos nie tylko postaciom, ale i czytelnikom. Second Hand oczarowuje, choć wymaga od czytelnika romansu z nieco mrocznymi siłami.


Joanna Fabicka, Second Hand, wyd. W.A.B., Warszawa 2013.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz