Ferie były momentem na nieco
ambitniejszą lekturę. Bardziej wymagającą. Proszącą o uwagę. I choć z piętrzących się i stojących przy łóżku książek spogląda na mnie błagalnie kilka/ kilkanaście takich lektur, sięgnęłam po wypożyczoną książkę Oskarżona: Wiera Gran Agaty Tuszyńskiej.
Jest to biografia żydowskiej
śpiewaczki Wiery Gran. Choć to coś więcej niż biografia. To niezwykła opowieść
o życiu kobiety potarganej przez los i przez ludzi. Opowieść, w której autorka często oddaje głos samej Wierze Gran. Bogata też jest w
zeznania świadków z wielu procesów sądowych.
Kim była Wiera Gran? Śpiewaczką.
Po wojnie pomówioną o kolaborowanie. Plotka? Prawda? Sąd ją uniewinnił. Ludzie
nie. Gdziekolwiek się pojawiała, musiała mierzyć się z oskarżeniami. Pod koniec
życia uwikłana w sieć oskarżeń, strachu i choroby zamknęła się w paryskim
mieszkaniu. Co było prawdą a co utkane z plotek, niedomówień i zawiści? Lektura
Oskarżonej... nie odpowie na te pytania.
Autorka jednak z wnikliwością przygląda się sprawie Wiery Gran, opowiadając przy
okazji o getcie i życiu artystycznym w tamtych czasach. To opowieść o czasie
niepojętym i o tych, którzy przeżyli i poddawali rozrachunkom lub byli nim
poddawani.
Oskarżona… to książka, która wymaga od czytelnika uwagi. Fragmenty,
w których przemawia sama Gran są często trudne i niezrozumiałe. Ale to nie
zniechęca, a bardziej wikła w lekturę. Wyłania się z tej opowieści kobieta niełatwa w relacjach, znająca swoją wartość aż za dobrze i żyjąca z poczuciem doznanej olbrzymiej krzywdy.
Warta wzmianki jest obiektywność
autorki, która nie ukrywa więzi utworzonej między nią a Gran. Mimo to historia
śpiewaczki nie jest peanem na jej cześć. Tuszyńska sama często ma wątpliwości –
tam, gdzie brak dokumentów, dowodów. Domysły, które ewentualnie snuje są
opatrzone wątpliwością. To wszystko sprawia, że biografia nabiera
wiarygodności. Godna polecenia osobom lubiącym biografie, interesującym się
czasami II wojny światowej.
Agata Tuszyńska, Oskarżona: Wiera Gran, Wydawnictwo
Literackie, Kraków 2013.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz