Ważne informacje i terminy



23 lutego 2015

Twarze Hłaski

Hłasko jest jednym z pisarzy, których twórczość mnie pociąga i magnetyzuje. To pisarz, obok którego nie umiem przejść obojętnie, stąd też wydanie jego listów musiało znaleźć się w mojej biblioteczce.

Listy Hłaski to zbiór korespondencji z lat 1944-1969. Zamieszczone zostały listy do rodziny, ukochanych kobiet, wydawców, przyjaciół. Tak różnorodny zbiór pokazuje Hłaskę w różnych wymiarach, zdradzając jego różne oblicza.

Jednym z nich jest Marek Hłasko-syn. Relacja matka-syn od początku wystawiona jest na wiele prób i burz charakterów. W tych listach pisarz momentami jawi się jako chłopak z wieloma problemami, wystawiający uczucia matki na wielkie próby, ale też jako troskliwy syn łaknący matczynej akceptacji. Później, po wyjeździe Hłaski z kraju, zdaje się, że role się odwracają. To matka ma problemy ze zrozumieniem wielu istotnych dla pisarza kwestii.

Fascynujące są listy pisane m.in. do Jerzego Giedroycia, wydawcy. To w tych listach Hłasko dzieli się swoimi wątpliwościami pisarskimi, ale też często broni tak obranego warsztatu pisarskiego. Szczególne są fragmenty, w których Hłasko wyraźnie broni użycia wulgaryzmów w opowiadaniach (a w niektórych rzeczywiście ich niemało). Argumenty, które podaje są słuszne i trudno z nimi dyskutować. Język tekstów Hłaski jest zamierzony i celowy. Wszelkie próby cenzury zabrałyby wiarygodność jego bohaterom (o czym pisze podczas jednego ze sporów z wydawcą).
Listy Hłaski przynoszą wyznania niemocy twórczych, obraz pewnego rodzaju rzemieślnictwa jakim staje się pisarstwo. To również obraz walki o zachowanie praw autorskich i trudności w uzyskiwaniu opłat za użycie tekstów. Hłasko w listach z biegiem czasu staje się coraz bardziej świadomym pisarzem.

Korespondencja pisarza związana jest również z kobietami i miłością. Cztery ważne kobiety w życiu Hłaski to Agnieszka Osiecka, Sonja Ziemann, Esther oraz Zula Dywińska. Podczas gdy trzy pierwsze to miłości w rożnych momentach życia, ostatnia jawi się jako ważna i bliska przyjaciółka.
W każdym liście do wymienionych wyżej adresatek Hłasko ukazuje się jako człowiek o wielkim, choć skomplikowanym sercu.

Najnowsze wydanie Listów to również tragiczne świadectwo bezwględności ówczesnej władzy w Polsce. Wiele listów Hłaski to wyznania o jego rozpaczliwych próbach powrotu do kraju. Z wielu wyłania się Hłasko wyobcowany, zagubiony i tęskniący - za rodziną, znanymi przestrzeniami i językiem. Ten wątek wywiera najmocniejsze wrażenie i pozostawia ślad w pamięci czytelnika, który wie, że wszelkie nadzieje na powrót do kraju nie doczekają w Hłasce spełnienia.

Listy Hłaski są dopiskiem do jego twórczości. Pewnego rodzaju post scriptum pisarza. Utrwalając jego wizerunek, uzupełniają go o dodatkowe oblicza, z których istnienia niektórzy być może nie zdawali sobie sprawy. Gratka dla fanów Hłaski.

Marek Hłasko, Listy, wyd. Agora, Warszawa 2014

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz